W latach 1948−1953 w Polsce można zaobserwować kilka przejawów sowietyzacji, czyli narzucania polskiemu społeczeństwu struktur i praktyk charakterystycznych dla systemu radzieckiego. Niektóre z tych przejawów to:
1) Kontrola i infiltracja władz państwowych: władze komunistyczne w Polsce były silnie powiązane ze Związkiem Radzieckim. Radzieccy doradcy i agenci mieli wpływ na decyzje polityczne i administracyjne, a ich obecność było widoczna w strukturach państwowych, zwłaszcza w służbach bezpieczeństwa.
2) Sowieckie wzorce polityczne i gospodarcze: władze wzorowały się na systemie politycznym i gospodarczym Związku Radzieckiego. Wprowadzono centralne planowanie gospodarcze, kolektywizację rolnictwa, nacjonalizację przemysłu oraz kontrolę państwową nad większością sektorów gospodarki.
3) Represje wobec opozycji i społeczeństwa: władze stosowały represje wobec osób i grup, które sprzeciwiały się polityce władzy. Dochodziło do aresztowań, procesów politycznych, represji wobec duchownych oraz inwigilacji obywateli przez służby bezpieczeństwa.
Związek Radziecki dążył do utrzymania swojej dominacji i kontroli nad tymi krajami, które były częścią tzw. bloku wschodniego. Poprzez sowietyzację Rosjanie chcieli narzucić swoje wzorce polityczne, gospodarcze i społeczne, aby zapewnić sobie wpływ i lojalność tych państw.
Ideologia komunizmu, której Rosjanie byli głównym propagatorem, zakładała rozprzestrzenianie się rewolucji i budowę socjalistycznego społeczeństwa. Sowietyzacja była narzędziem do realizacji tej ideologii poprzez wprowadzanie centralnego planowania gospodarczego, kolektywizację rolnictwa, nacjonalizację przemysłu i kontrolę państwową nad wszystkimi dziedzinami życia.