Tendencje zjednoczeniowe w okresie rozbicia dzielnicowego wynikały z osłabienia pozycji Polski w stosunku do sąsiadów, działań Kościoła, który promował ideę zjednoczenia oraz dzięki poparciu ludności, zmęczonej ciągłymi walkami i chaosem gospodarczym.
Tendencje zjednoczeniowe w XIII w. Polsce zostały a wiele lat odsunięte przez władców nieposiadających większych ambicji politycznych (np. Bolesława Wstydliwego i Leszka Czarnego).