Europa we wczesnym średniowieczu ulegała nieustannym przemianom. W 550 roku, gdy nie istniał jeszcze islam, całość północnej Afryki, Syrii i Libanu zajmowało Cesarstwo Bizantyńskie. Panowało ono również nad znacznym obszarem Morza Śródziemnego, jednak nie był to stan długotrwały. W pozostałej części kontynentu mieszkały liczne plemiona barbarzyńców, takie jak: Frankowie, Sasi, Wizygoci i Ostrogoci. Większość terytorium Wysp Brytyjskich kontrolowali Celtowie. W 650 roku większość Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej kontrolowana była przez Arabów.
Skurczone Bizancjum musiało odpierać od północy ataki Kaganatu Awarskiego. Swój stan posiadania znacznie zwiększyli Frankowie, natomiast w Brytanii dominację zaczęły zdobywać plemiona anglosaskie. Królestwo Wizygotów okrzepło na Półwyspie Iberyjskim, natomiast w Italii powstało państwo Longobardów, które wyparło Bizancjum z tych terenów. Sporą część kontynentu zajęły przybyłe ze wschodu ludy słowiańskie. W 750 roku cały teren państwa Wizygotów znalazł się pod kontrolą Arabów. Bizancjum zagrażali od północy Bułgarzy, którzy zajęli część terytorium Awarów. Swój stan posiadania zwiększyli również Frankowie i Longobardowie.
Lata 550-750 to czas nieustannych zmian w Europie i basenie Morza Śródziemnego. Powstało i upadło wówczas wiele nowych państw, narodziła się nowa religia – islam, natomiast ze wschodu na kontynent przybyło wiele nowych ludów, które dadzą w przyszłości początek nowym państwom.