Dzisiejsze znaczenie słowa kolonizacja oznacza wciąż zasiedlanie danego terenu, ale głównie z przyczyn zaszłości historycznych oznacza zasiedlanie go wbrew woli „przyjmujących” – często wiązało się to również z krwawymi wojnami czy wykorzystywaniem tubylczych ludów, jak podczas kolonizacji reszty świata przez kraje europejskie. Kolonizacja w średniowieczu zaś miała wymiar raczej wewnętrzny/oddolny niż państwowy, przyjmujący także szukający dochodów chętnie osiedlali kolonizatorów na swoich ziemiach.
W dzisiejszych czasach „kolonizacja” może mieć nieco mniej pozytywny wydźwięk ze względu na zaszłości historyczne. W użyciu pojawiają się także zwroty takie jak „neokolonializm”, oznaczające uzależnienie starych kolonii od swoich metropolii, mimo uzyskania niepodległości.