Zdarzenia w ZSRS z lat 1990-1991, które zakończyły się, doprowadziły do upadku państwa:
· ogłoszenie deklaracji niepodległości przez Litwę, a następnie Łotwę i Estonię,
· wybuch zamachu stanu w sierpniu 1991 r.,
· upadek autorytetu Gorbaczowa podczas puczu, a wzrost znaczenia Borysa Jelcyna,
· ogłoszenie niepodległości przez Ukrainę,
· ogłoszenie niepodległości przez Białoruś,
· kryzys gospodarczy.
8 grudnia 1991 r. prezydenci Rosji, Ukrainy, Białorusi podpisali w Puszczy Białowieskiej umowę utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw. 26 grudnia 1991 r. podczas przemówienia telewizyjnego, Gorbaczow oficjalnie ogłosił rozwiązanie ZSRS.