Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego, który był ostatnim królem Rzeczypospolitej, było okresem pełnym wyzwań i sprzeczności. Jego największym sukcesem było uchwalenie Konstytucji 3 maja w 1791 roku, która była jednym z najnowocześniejszych aktów prawnych swojego czasu. Wprowadziła ona szereg reform politycznych i społecznych, dążyła do ograniczenia władzy monarchy, zwiększenia roli parlamentu i wprowadzenia równości obywateli wobec prawa.
Stanisław August był mecenasem sztuki i kultury. Wspierał artystów, naukowców i pisarzy, promując rozwój polskiej kultury i literatury, podejmował wysiłki w kierunku modernizacji administracji w celu poprawy efektywności funkcjonowania państwa. Stworzył m.in. Komisję Edukacji Narodowej, która miała za zadanie reformę systemu edukacyjnego. Choć panowanie Stanisława Augusta było okresem pełnym wyzwań, udało mu przez pewien czas wypracować i utrzymać kompromis między różnymi grupami społecznymi i politycznymi.
Napotkał on na liczne trudności i ograniczenia w sprawowaniu władzy, w tym skorumpowany system liberum veto i uprzywilejowany stan szlachecki, który utrudniały podejmowanie jakichkolwiek decyzji i prowadzenie reform. Król nie cieszył się pełnym poparciem wszystkich grup społecznych, a niektóre frakcje szlacheckie i magnaci otwarcie sprzeciwiały się jego rządom i podejmowanym reformom, czego objawem było jedno z jego największych niepowodzeń — konfederacja targowicka. Była ona ruchem politycznym skierowanym przeciwko reformom wprowadzanym przez króla i Konstytucję 3 maja. Stanisław August nie tylko nie potrafił przeciwdziałać formowaniu się tego ruchu, ale również przyłączył się do niego, wydając dekret o jego legalizacji.
Konfederacja targowicka przyczyniła się również do zwiększenia chaosu i destabilizacji w państwie. Wywołała ona konflikt zbrojny między zwolennikami reform a konfederatami, co miało negatywny wpływ na sytuację w kraju i umożliwiło wprowadzenie na teren Rzeczypospolitej wojsk rosyjskich. Udział w konfederacji targowickiej można uznać za poważną wadę panowania Stanisława Augusta, ponieważ stanowił on kontrast do jego wcześniejszych wysiłków w kierunku modernizacji i reformowania państwa. To działanie spowodowało utratę zaufania ze społeczeństwa i wpłynęło na dalsze osłabienie, już i tak słabnącej, władzy królewskiej.
Konstytucja 3 maja była wyrazem wpływu idei oświeceniowych na polskie społeczeństwo i politykę. Jej postanowienia dążyły do modernizacji i reformy państwa, opierając się na wartościach równości, suwerenności narodu i powszechnej edukacji. Była to próba przystosowania Rzeczypospolitej do nowych wyzwań i idei panujących w ówczesnej Europie.