Średniowieczne utwory miały często charakter dydaktyczny, a ich celem było krzewienie społecznie pozytywnych postaw. W tym celu opracowywano wzorce osobowe, które odbiorcy dzieł mogliby naśladować. Przykładem tego jest „Legenda o św. Aleksym”, gdzie zaprezentowany został wzór ascety, czyli człowieka wyrzekającego się wygód w celu zbliżenia się do Boga.
Utwory parenetyczne to takie, które upowszechniają w kulturze określone wzorce osobowe.