Patriotyzm w dziełach Mickiewicza to przede wszystkim poświecenie dla dobra ojczyzny.
Konrad Wallenrod – wyrzeka się szczęśliwego życia rodzinnego, opuszcza zonę, wstępuje do klasztoru krzyżackiego, aby od „środka” i podstępem pokonać wroga swej ojczyzny. W imię dobra narodu posuwa się do zdrady i zbrodni.
W Dziadach Mickiewicz pokazał różne postawy patriotyczne:
młodzieży, która została aresztowana przez carskie służby za konspiracyjną działalność narodową,
towarzystwo stojące przy drzwiach w salonie warszawskim, walczące o narodową poezję, która porusza temat walki o odzyskanie niepodległości nie takiej, która opowiada o nieszczęśliwej miłości i pięknych krajobrazach (stanowisko towarzystwa stolikowego),
Konrad gotowy poświęcić swe życie i dusze dla dobra narodu, który chce poprowadzić ku niepodległości
Ksiądz Piotr – cichy i pokorny sługa boży, który podtrzymuje ducha narodu i walki w więźniach, walczy z Senatorem o uwolnienie więźniów politycznych (Rollinson), wspiera Konrada w jego zmaganiach o „rząd dusz”.
W Panu Tadeuszu A. Mickiewicz w opisach przyrody pokazuje piękno ziemi litewskiej, w opisach tradycji przypomina o tym co najważniejsze dla Polaków. Nawiązując do wydarzeń historycznych – insurekcja kościuszkowska, wyprawa Bonapartego do Rosji zagrzewa rodaków do walki dobrymi przykładami z przeszłości. A opisując tradycje szlacheckie – grzybobranie, polowanie, zajazd szlachecki – chroni je przed zapomnieniem.
Mickiewicz w swoich utworach różne przedstawił patriotyzm:
Konrad Walllenrod,
Pan Tadeusz
Dziady