bohater romantyczny to postać zbuntowana, zmagająca się ze społeczeństwem, z Bogiem, ze sobą. Przez cały czas walczy z przeciwnościami losu. Jest wrażliwy (a nawet przewrażliwiony), idealistyczny, marzycielski, skłonny do bezinteresownych poświęceń. Nieszczęśliwa miłość która odczuwa popycha go do popełnienia samobójstwa – dosłownego – Werter – lub metaforycznego (umiera kochanek – powstaje poeta – przewodnik narodu)do wewnętrznej przemian – Gustaw z IV cz. Dziadów w Konrada z III cz,. Dziadów, Kordian Słowackiego. Staje się wówczas człowiekiem walczącym – sprzeciwia się panującym obyczajom oraz tak jak ma to miejsce w przypadku polskich bohaterów romantycznych – walczy o odzyskanie niepodległości ojczyzny. Poświęca temu całe swe życie. Chce być przewodnikiem i przywódcą narodu, który poprowadzi Polaków do lepszej przyszłości. Jest jednostką wybitną i przekonaną o swojej wyjątkowości to powoduje, że jest samotny i wyobcowany.
Przykłady bohaterów romantycznych, którzy przeżyli przemianę wewnętrzną:
Gustaw –Konrad – Dziady A. Mickiewicz
Konrad Wallenrod – A. Mickiewicza
Kordian J. Słowackiego,
Poeta – hrabia Henryk – Nie–Boska Komedia Krasińskiego.