Generalnie o zamożności samorządów decyduje budżet oraz deficyt budżetowy.
Budżet gminy pochodzi z dotacji oraz własnych źródeł. Budżet jest podstawowym instrumentem zarządzania finansami gminy. Gmina planuje dzięki niemu, jak dysponować dostępnymi środkami finansowymi. Deficyt budżetowy to sytuacja, w której wydatki w budżecie danej instytucji są wyższe od jej dochodów.
Zgodnie z zasadą samodzielności jednostki samorządu terytorialnego posiadają autonomię finansową – mogą samodzielnie prowadzić swoje finanse. Budżet gminy pochodzi z dotacji oraz własnych źródeł. Budżet jest podstawowym instrumentem zarządzania finansami gminy.