Wśród przyczyn ożywienia gospodarczego w Polsce w XII-XIII w. należy wymienić: starania książąt i możnych o pozyskanie nowych źródeł dochodów przez tworzenie nowych osad i zagospodarowanie ziemi, ruch kolonizacyjny mający wtedy miejsce w Europie (ludność z zachodu Europy wobec przeludnienia wędrowała na wschód), wprowadzenie nowych zasad powstawania osad (prawo magdeburskie i lubeckie) i atrakcyjne przywileje dla kolonistów nadawane przez rządzących, aby zachęcić do przybycia na ich ziemie.
Ożywienie gospodarcze było widoczne przede wszystkim na Śląsku. Zadbał o to tamtejszy książę – Henryk Brodaty.