Retrospekcja to literacka lub filmowa technika narracyjna, polegająca na wprowadzeniu czytelnika lub widza w przeszłość w celu przedstawienia wydarzeń, które miały miejsce przed główna akcją opowieści.
Retrospekcje w powieści:
· Szymon noga – opowiada o powstaniu styczniowym.
· Grzebicki – wspomina o wjeździe cara do Warszawy.
· Bernard Zygiera – wybuch powstania listopadowego.
