W tabeli poniżej porównano tętnice do żył:
| Tętnice | Żyły | |
| budowa | grubsze ściany, więcej mięśni i tkanki łącznej | Cieńsze ściany, mniej mięśni i tkanki łącznej |
| ściany naczynia | silnie umięśnione, elastyczne | słabiej umięśnione, mniej elastyczne (wiotkie) |
| zastawki | brak | występują |
| rola | przewodzenie krwi z serca do tkanek, utrzymanie wysokiego ciśnienia krwi | odprowadzanie krwi z tkanek do serca, zapobieganie cofaniu się krwi |
| ciśnienie | grubsze ściany i większa elastyczność utrzymujące wysokie ciśnienie krwi | cieńsze ściany i obecność zastawek umożliwiające przepływ krwi przeciwko grawitacji |
Różnice w budowie tętnic i żył wynikają z ich specyficznych funkcji w układzie krwionośnym.
§ Tętnice, mając za zadanie dostarczać tlen i składniki odżywcze do tkanek, muszą utrzymywać wysokie ciśnienie krwi, które napędza przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Dlatego mają grubsze ściany, bogate w mięśnie gładkie i tkankę łączną, co zapewnia im większą elastyczność i zdolność do utrzymania wysokiego ciśnienia krwi.
§ Żyły odprowadzają krew z tkanek z powrotem do serca. Ponieważ przepływ krwi w żyłach odbywa się przeciwko grawitacji, ich ściany są cieńsze, a mięśnie gładkie i tkanka łączna występują w mniejszej ilości. Istotnym elementem budowy żył są zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi w kierunku przeciwnym do przepływu. To umożliwia skuteczne odprowadzanie krwi do serca.