Zwierzęta małe o prostej budowie ciała mają skuteczną wymianę substancji bez zaangażowania układu krwionośnego. Innymi słowy, nie potrzebują go, ponieważ mogą zaspokajać swoje potrzeby metaboliczne bez konieczności transportu substancji za pomocą krwi. Do tego typu zwierząt należą: gąbki, parzydełkowce, płazińce, wrotki i nicienie.
| gąbki | Najprostsze wielokomórkowe organizmy, które nie posiadają układu krwionośnego. Ich ciała są przepuszczalne dla wody, a substancje odżywcze i tlenu są pobierane przez komórki bezpośrednio z otaczającego środowiska wodnego. |
| parzydełkowce | Posiadają układ trzewioczaszkowy, który umożliwia im dystrybucję substancji przez dyfuzję. Woda i substancje odżywcze są rozprowadzane bezpośrednio przez jamę trzewiową, a nie przez układ krwionośny. |
| płazińce | Nie mają rozwiniętego układu krwionośnego. Ich ciała są płaskie, cienkie i mają duży powierzchniowy stosunek do objętości, co umożliwia im efektywną wymianę substancji przez dyfuzję. |
W przypadku tych zwierząt brak rozwiniętego układu krwionośnego jest wynikiem ich prostego budowy organizmu, małych rozmiarów, specyficznego trybu życia lub zdolności do skutecznej dyfuzji substancji przez ciało. To pozwala im przystosować się do życia bez konieczności zaawansowanego układu krwionośnego.