Powstanie zaczęło się w Krakowie od ogłoszenia 24 marca 1794 roku aktu insurekcji przez Tadeusza Kościuszkę, który został Najwyższym Naczelnikiem Sił Zbrojnych. Celem było przebicie się do Warszawy. Rosjanie zdawali sobie sprawę z tych planów, dlatego chcieli jak najszybciej rozbić dowodzone przez niego wojska. Pierwsze starcie 4 kwietnia 1794 roku pod Racławicami zakończyło się zwycięstwem wojsk powstańczych. Kościuszko miał w planach powołać do powstania wszystkie grupy społeczne, ponieważ stworzenie armii, która byłaby zdolna stanąć przeciwko Rosji oraz Prusom wymagała zaangażowania całego narodu. Aby zachęcić do walki chłopów, ogłosił 7 maja 1794 roku Uniwersał połaniecki, w którym nadano chłopom m.in. wolność osobistość oraz znacznie zmniejszono pańszczyznę. W czerwcu Katarzyna II wezwała na pomoc wojska Prus oraz Austrii. Do bitwy z wojskami prusko-rosyjskimi doszło pod Szczekocinami 6 czerwca 1794 roku, gdzie powstańcy ponieśli klęskę. Reszta wojsk powstańczych wycofała się do Warszawy. Próba niedopuszczenia połączenia wojsk dowodzonych przez Aleksandra Suworowa w bitwie pod Maciejowicami zakończyła się niepowodzeniem. 4 listopada Suworow zajął dzielnicę Warszawy Pragę i dokonał tam rzeź, która zmusiła obrońców do kapitulacji. Skutkiem powstania było ostatecznie wymazanie Rzeczypospolitej z mapy Europy, czyli trzeci rozbiór Polski w 1795 r.
