Czarną śmiercią określa się epidemię dżumy, która nawiedziła Europę w XIV w. Zmarło wtedy 30% mieszkańców starego kontynentu, co diametralnie zmieniło społeczeństwo europejskie. Poza kryzysem gospodarczym doprowadziła też do zmiany mentalności ludzi. Nasiliły się pogromy Żydów i hedonizm, zamarł handel, nastąpił wzrost napięć społecznych, co w konsekwencji przerodziło się w bunty chłopskie (żakeria we Francji, czy powstanie Wata Tylera w Anglii)
Czarna śmierć zabrała około 30% mieszkańców Europy. Doprowadziło to do wielkich zmian w sytuacji społecznej, politycznej i gospodarczej państw europejskich.