Pod zaborami szlachta straciła całkowicie możliwość wpływania na polityczne decyzje. Wprowadzenie cła zaś sprawiało, że prowadzenie handlu stawało się nieopłacalne. Ponadto w zaborze pruskim i austriackim nałożono na nią wysokie podatki, pozbawiono nietykalności osobistej oraz ograniczono władzę, jaką sprawowała nad chłopami.
Mieszczanie przestali liczyć się tak bardzo, jak wcześniej z powodu tego, że ośrodki miejskie zmalały. Dodatkowo nie były one tak wielkie i istotne z punktu widzenia państw zaborczych.
Sytuacja chłopów była zróżnicowana: w zaborze rosyjskim narzucono im służbę państwową mającą trwać ćwierć wieku. Zwiększono także wymiar pańszczyzny na rzecz szlachty. W zaborze pruskim również wymagano od chłopów odbycia służby w armii. Nałożono na nich także podatki. W zaborze austriackim najuboższej części społeczeństwa żyło się lepiej niż pod rządami Prusaków i Rosjan dzięki zyskaniu ochrony urzędników państwowych.
W zaborze pruskim, obejmującym w większości tereny dzisiejszej zachodniej Polski, język polski był traktowany jako język drugorzędny. Prusacy wprowadzili niemiecki jako język urzędowy i administracyjny oraz do nauczania w szkołach. Polacy mieli ograniczone możliwości nauki języka polskiego, a nauczanie w tym języku było dozwolone tylko w szkołach elementarnych. Ponadto pruskie władze prowadziły akcję germanizacyjną, zachęcając Polaków do przyjmowania niemieckich nazwisk i kultury.
W zaborze austriackim, obejmującym południową Polskę, język polski był również traktowany jako język drugorzędny. Austriacy wprowadzili niemiecki jako język urzędowy i administracyjny, ale pozwolili na nauczanie w języku polskim w szkołach podstawowych i średnich. Polacy mieli także prawo wydawania prasy w języku polskim.
W zaborze rosyjskim język polski był najlepiej chroniony, a Polacy mieli najwięcej wolności w używaniu swojego języka. W zaborach pruskim i austriackim język polski był traktowany gorzej i Polacy mieli mniejsze możliwości korzystania z niego w życiu codziennym i w pracy.