Rada Wzajemnej Pomocy gospodarczej powstała, by wspierać rozwój gospodarki i przemysłu państw socjalistycznych, co miało przynieść efekt dobrobytu społeczeństwa socjalistycznego. Jednak tak naprawdę to ZSRR podejmował faktyczne decyzje, a Radę wykorzystywano do kontroli gospodarczej jej członków. Do kontrolowania finansów poszczególnych krajów stworzono Międzynarodowy Bank Współpracy Gospodarczej, w którym do rozliczeń używano rubla transferowego. Rada dążyła do pełnej samowystarczalności bloku wschodniego, dlatego każdy kraj członkowski musiał określić specjalizację w konkretnej dziedzinie przemysłu wraz z przymusowym przemysłem zbrojeniowym.
System ten okazał się jednak nieudolny, co doprowadziło w latach 70. do kredytów zaciąganych przez państwa członkowskie w krajach zachodnich.