| Analiza | |
| uczucia bohatera, które wzbudza w nim uświadomienie sobie przepaści między światem, do którego pragnie wejść, a tym, w którym żyje na co dzień | – obrzydzenie i wstręt do nędznej rzeczywistości;– determinacja do osiągnięcia celu; |
| plany ukształtowania swojej przyszłości | – zostanie uczonym;– zostanie modnym salonowcem; |
| ocena narratora względem panów bohatera | – „O, jakże był jeszcze dziecinny!”;– niemożliwość połączenia dwóch ról wybranych przez bohatera; |
Rastignac po powrocie do pensjonatu czuje obrzydzenie i wstręt do rzeczywistości, w której żyje na co dzień: „Obraz tej nędzy i widok brudnej Sali wydały mu się teraz czymś niewypowiedzianie wstrętnym”. Kontrast pomiędzy tym życiem a tym, do którego pragnie wejść, wzmacnia jedynie jego ambicję i determinację do osiągnięcia celu. Rastignac pragnie zostać uczonym i modnym salonowcem. Narrator komentuje to ironicznie: „O, jakże był jeszcze dziecinny! Nie wiedział, że to są właśnie dwie linie, które nigdy zejść się nie mogą”.