W Trenach Jana Kochanowskiego można znaleźć liczne potwierdzenia, że są one świadomą kreacją artystyczną. Poeta świadomie stosuje różne środki artystyczne, takie jak metafory, personifikacje, pytania retoryczne, rytm, rym czy rytmizację, aby wyrazić swoje emocje i przekazać treści w sposób artystyczny. Przykładem może być użycie metafor do opisu żałoby, personifikacje, czy świadome konstruowanie kompozycji utworów.
Treny są powszechnie uważane za jedno z największych osiągnięć literackich w historii polskiej poezji. Ich głęboka refleksja nad ludzkim cierpieniem, utratą i kondycją ludzkiego życia sprawia, że są one uniwersalne i dotykające fundamentalnych tematów ludzkiego doświadczenia. Sposób, w jaki Kochanowski przekazuje te treści za pomocą swojego artystycznego głosu, wpływa na to, że Treny są uważane za wyjątkowe i niezwykle wartościowe literacko.
