To zadanie wymaga od ciebie rozważenia problemu groteski jako sposobu kreowania świata przedstawionego, odwołując się do „Szewców” Witkacego, innego utworu literackiego oraz wybranych kontekstów.
Groteska jako sposób kreowania świata przedstawionego
Groteska jest jednym z najbardziej wyrazistych i wieloznacznych środków literackich, używanych do kreowania świata przedstawionego w literaturze. Charakteryzuje się połączeniem elementów komicznych i tragicznych, realistycznych i fantastycznych, tworząc w efekcie dziwaczny i często absurdalny obraz rzeczywistości. W literaturze polskiej jednym z najwybitniejszych przykładów groteski jest dramat „Szewcy” Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego). Analizując ten utwór, a także „Proces” Franza Kafki, można dostrzec różne aspekty i funkcje groteski w kreowaniu świata przedstawionego.
„Szewcy” Witkacego to dramat, w którym świat przedstawiony jest zniekształcony i groteskowy, pełen absurdalnych sytuacji i postaci. Przykładem jest postać Sajetana Tempe, który łączy cechy proletariusza i filozofa, co tworzy parodystyczny obraz rewolucji i zmian społecznych. Groteska w „Szewcach” służy również do ukazania absurdów systemów politycznych. Witkacy przedstawia świat, w którym każda zmiana władzy prowadzi do jeszcze większego chaosu i deprawacji, co jest komentarzem do ówczesnych wydarzeń historycznych i ideologii. Granice między rzeczywistością a fantazją są w „Szewcach” płynne. Witkacy często wprowadza elementy fantastyczne, które podkreślają nierealność i absurdalność świata przedstawionego, co zmusza odbiorcę do refleksji nad naturą rzeczywistości.
W „Procesie” Kafki główny bohater, Józef K., zostaje oskarżony o nieznane przestępstwo i wciągnięty w bezsensowną i absurdalną machinę biurokratyczną. Groteska ujawnia się tutaj w przedstawieniu nieprzewidywalności i bezduszności systemu, który jest niepojęty i nieprzewidywalny. Kafka używa groteski do ukazania egzystencjalnych lęków i poczucia alienacji. Bohaterowie „Procesu” są zagubieni w świecie, który wydaje się zarówno znajomy, jak i obcy, co podkreśla absurdalność ludzkiej egzystencji i bezsensowność poszukiwania racjonalnych odpowiedzi.
Konteksty filozoficzne i kulturowe, takie jak teoria groteski Michaiła Bachtina, podkreślają korzenie groteski w kulturze ludowej, karnawałowej, gdzie normy społeczne są zawieszane, a świat staje się miejscem przewrotu. Bachtin zauważa, że groteska pełni funkcję demaskatorską, obnażając iluzoryczność i względność wszelkich norm i wartości. Jest to szczególnie widoczne w analizowanych utworach, gdzie groteska staje się narzędziem krytyki społecznej i politycznej oraz środkiem wyrażania egzystencjalnych niepokojów.
Podsumowując, groteska jako sposób kreowania świata przedstawionego pozwala na ukazanie absurdalności i złożoności ludzkiej egzystencji. W „Szewcach” Witkacego oraz „Procesie” Kafki groteska staje się narzędziem krytyki rzeczywistości, obnażając jej absurdy i sprzeczności, a jednocześnie zmuszając odbiorców do głębszej refleksji nad naturą świata i własnego istnienia.
Zadanie 1
38Zadanie 3
38Zadanie 3
42Zadanie 3
49Pytanie 2
61Zadanie 3
61Zadanie 9
89Zadanie zadanie podsumowujące 5
90Zadanie zadanie podsumowujące 6
91Zadanie 8
96Zadanie zadanie podsumowujące 2
97Zadanie 7
112Zadanie 11
120Zadanie 2
124Zadanie 3
125Zadanie 5
126Zadanie 2
134Zadanie 8
136Zadanie 2
144Zadanie 5
144Zadanie 7
144Zadanie zadanie podsumowujące 2
146Zadanie 2
152Pytanie 3
152Zadanie 5
152Zadanie 1
158Zadanie 2
158Zadanie 4
158Zadanie 6
158Zadanie 7
159Zadanie zadanie po obejrzeniu filmu 4
193Zadanie 1
203Pytanie 12
210Zadanie 8
215Zadanie zadanie do całej lektury 1
218Pytanie 2
232Zadanie 3
243Zadanie 4
277Zadanie 7
282Zadanie 11
282Zadanie zadanie do całej lektury 1
285