W tym zadaniu musisz opisać, jaką postawę wobec nadchodzącego zagrożenia przyjmuje człowiek, porównując kreacje podmiotu lirycznego w wierszach „Żal” Czechowicza i „Bezsenność” Sebyły.
Osoba mówiąca w wierszu Czechowicza, jako doświadczony, dojrzewający człowiek („głowę, która siwieje [...]”), zdaje sobie sprawę z nieuniknionych procesów historycznych, czując się jednocześnie bezsilna. Jej niemoc i rezygnacja objawiają się w szokującym wyznaniu: „rozmnożony cudownie na wszystkich nas / będę strzelał i marł wielokrotnie”, co prowadzi do rozszczepienia jej jaźni — identyfikuje się z każdą ofiarą wojny, pozbawioną godności i człowieczeństwa. Prorocze wizje nadchodzącej apokalipsy stają się źródłem przygnębienia i rozczarowania postawą ludzkości, która nie wyciąga wniosków z błędów swoich przodków.
Podmiot liryczny w „Bezsenności” Sebyły również pełni rolę proroka, doświadczając poprzez zmysły oznak nadchodzącej katastrofy, prawdopodobnie wojny („I rude tuny ponad Warszawą,/w oknach fałszywy brzask.”). Nie kontroluje swoich organów percepcji, które stają się źródłem jego cierpienia. Osoba ta wydaje się być na granicy obłędu, przeklina nadaktywny mózg i próbuje zmusić do posłuszeństwa swoje oczy i uszy. „Bezsenność” może odnosić się do bezsilności podmiotu, który, w przeciwieństwie do postaci u Czechowicza, walczy z własnym ciałem, buntuje się i zaklina apokaliptyczną rzeczywistość. Przeczucie zagłady wywołuje skrajne emocje: gniew, rozpacz, a w końcu przygnębienie.
Zasadnicza różnica w kreacji „ja” lirycznego u obu autorów polega na odmiennym stopniu jego indywidualizacji oraz stosunku do ogółu ludzkości. W przypadku Czechowicza podmiot liryczny wyrzeka się własnej tożsamości, identyfikując się z anonimowymi jednostkami, czego wynikiem jest współczucie. Tymczasem w wierszu Sebyły podmiot koncentruje się na osobistych doświadczeniach i emocjach.
Zadanie 1
38Zadanie 3
38Zadanie 3
42Zadanie 3
49Pytanie 2
61Zadanie 3
61Zadanie 9
89Zadanie zadanie podsumowujące 5
90Zadanie zadanie podsumowujące 6
91Zadanie 8
96Zadanie zadanie podsumowujące 2
97Zadanie 7
112Zadanie 11
120Zadanie 2
124Zadanie 3
125Zadanie 5
126Zadanie 2
134Zadanie 8
136Zadanie 2
144Zadanie 5
144Zadanie 7
144Zadanie zadanie podsumowujące 2
146Zadanie 2
152Pytanie 3
152Zadanie 5
152Zadanie 1
158Zadanie 2
158Zadanie 4
158Zadanie 6
158Zadanie 7
159Zadanie zadanie po obejrzeniu filmu 4
193Zadanie 1
203Pytanie 12
210Zadanie 8
215Zadanie zadanie do całej lektury 1
218Pytanie 2
232Zadanie 3
243Zadanie 4
277Zadanie 7
282Zadanie 11
282Zadanie zadanie do całej lektury 1
285