W latach 80. XX wieku Związek Radziecki pod przywództwem Michaiła Gorbaczowa, wprowadził szereg reform znanych jako pieriestrojka (przebudowa gospodarcza), głasnost (otwartość i wolność słowa), uskorenije (przyspieszenie rozwoju technologicznego), i demokratyzacja. Te reformy były odpowiedzią na kryzys gospodarczy, stagnację polityczną i rosnące niezadowolenie społeczne w ZSRR. Chociaż niektóre z tych reform nie odniosły pełnego sukcesu, odegrały kluczową rolę w zakończeniu Zimnej Wojny przez łagodzenie stosunków między Związkiem Radzieckim a Zachodem.
Ponadto stworzyły one warunki dla wzrostu ruchów narodowych i prodemokratycznych w ZSRR i krajach bloku wschodniego, co ostatecznie doprowadziło do rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 roku.
Reformy Gorbaczowa, mimo że były początkowo skierowane na odnowę systemu komunistycznego, nieoczekiwanie doprowadziły do jego upadku i miały dalekosiężny wpływ na kształtowanie się nowej rzeczywistości geopolitycznej w Europie i na świecie.
Mimo że jednym z głównych celów Pierestrojki było ożywienie gospodarki ZSRR, wiele z wprowadzonych reform gospodarczych nie odniosło sukcesu. W krótkiej perspektywie doprowadziło to do kryzysu gospodarczego, braków towarów i inflacji. Pierestrojka miała także wpływ na kraje bloku wschodniego, gdzie reformy Gorbaczowa były postrzegane jako zielone światło do wprowadzenia własnych zmian. W wielu krajach, takich jak Polska, Węgry czy Czechosłowacja, doprowadziło to do pokojowych transformacji politycznych i upadku komunizmu.