Polska w wyniku rozwarstwienia i powstania dualizmu gospodarczego w Europie stała się częścią kontynentu, w którym panowała gospodarka folwarczno-pańszczyźniana, oparta na zależności feudalnej chłopstwa wobec właścicieli ziemskich i rolnictwie. W opozycji do niej była obowiązująca w zachodniej Europie gospodarka czynszowa, w której oprócz wprowadzenia czynszów w rolnictwie rozwijały się formy gospodarki kapitalistycznej – instrumenty finansowe, rynki oraz handel.
Model wschodnioeuropejski był mniej wydajny ekonomicznie.