Zmagania polsko-szwedzkie podczas okresu 1655–1657 można podzielić na kilka faz:
rozpoczęte kapitulacją pod Ujściem błyskawiczne przejęcie władzy przez Szwedów w Koronie – "potop szwedzki"rozpoczęty poprzez obronę Jasnej Góry, śluby lwowskie i konfederację tyszowiecką proces wyzwalania kraju – wojna podjazdowa Stefana Czarnieckiegowyzwolenie kraju, zmiana koniunktury politycznej i traktaty welawsko-bydgoskie – kontynuacja wojny przez Rzeczpospolitą
Potop szwedzki był najbardziej destrukcyjną dla kraju wojną w XVII w.