| Sformułowanie podstawowe | Sformułowanie polemiczne |
| „Postawa sarmacka ośmieszana przez Niemcewicza i Zabłockiego wzbudzała niechęć i nie życzliwą jej wesołość dzięki groteskowemu wyjaskrawieniu cech ujemnych […].” | „[…] Równocześnie jednak oddziaływał, i to wcale szeroko, wzorzec Sarmaty oświeconego […] który umiał połączyć to, co było dobre w tradycji, z tym, co dobre w nowoczesności.” |
| „Bezwzględność zatem (ale nie barbarzyńskie okrucieństwo) wobec wroga sąsiadowała paradoksalnie blisko z jowialnym miłosierdziem w krewskim sercu Sarmaty […].” | „[…] Już wówczas jednak patriotyzm polski nabiera z wolna cech postawy ascetycznej (czyli gotowej poświęcić siebie), a nie fanatycznej, (czyli gotowej poświęcić innych).” |
Nagromadzenie elementów polemicznych w artykule służy jak najwierniejszemu przedstawieniu pełnej sprzeczności synkretycznej postawy sarmackiej.
Sformułowanie polemiczne jest wykorzystywane do podważenia stanowiska strony przeciwnej.