| WIEK | Podstawy potęgi |
| XI |
Papiestwo: siła autorytetu przywódcy chrześcijaństwa polityczna, propagandowa i religijna siła klątwy papieskiej Cesarstwo: siła militarna osobiste przymioty Henryka IV, który ukorzył się przed papieżem w Canossie. Gdy ten zdjął klątwę, cesarz podjął walkę na nowo |
| XII/XIII |
Papiestwo: oparcie się na organizacji i instytucji Kościoła - możliwość wpływania na wiernych przez podległe mu duchowieństwo możliwość nakładania klątwy, która niosła za sobą znaczenie nie tylko religijne, ale także polityczne i propagandowe Cesarstwo: autorytet najwyższej władzy świeckiej w świecie chrześcijańskim możliwość pozyskiwania stronników poprzez nadawanie lenn i tytułów potęga militarna |
