W tym zadaniu musisz określić wizję śmierci, postrzeganą przez kulturę średniowiecza, bazując na odpowiednich literackich przykładach, z tej epoki.
Śmierć była wszechobecna w epoce średniowiecza, ze względu na panującą wówczas epidemię dżumy, którą nazywano czarną śmiercią. Poprzez niepewność i strach związany z nawrotami choroby powstał motyw danse macabre – odnoszący się do uniwersalności i powszechności śmierci.
W utworze „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” przedstawiona zostaje rozmowa pomiędzy Śmiercią, a człowiekiem. Pierwsza bohaterka ukazana jest w sposób naturalistyczny, jako kobieta o rozkładającym się ciele. Takie ukazanie śmierci budziło strach w odbiorach, ale oprócz tragizmu i powagi w utworze pojawiały się też elementy groteski – kategorii estetycznej polegającej na połączeniu przeciwstawnych elementów w obrębie jedno dzieła. Oprócz wspomnianych już wartości w tekście występuje także komizm i błazenada. Takie działania miały nieco uspokoić negatywne emocje, związane z trudnymi warunkami, panującymi w ówczesnej rzeczywistości.
W utworze „Dzieje Tristana i Izoldy” śmierć została przedstawiona w nieco odmienny sposób – zmarli tragicznie kochankowie zostają ostatecznie połączeni dopiero po śmierci. Za życia muszą zmagać się natomiast z wieloma trudnościami i przeciwnościami. Dopiero odejście i udanie się w zaświaty pozwala im na spokój i bycie ze sobą. Taka wizja śmierci pozwalała odbiorcom na pogodzenie się z faktem jej istnienia i pewnego rodzaju ‘ocieplenie’ jej wizerunku.
Śmierć w epoce średniowiecza stanowi częsty motyw w tekstach kultury. Świadczy o tym m.in. wiele powstałych w tym okresie motywów, takich jak danse macabre (taniec śmierci), memento mori (pamiętaj o śmierci), ars bene moriendi (sztuka dobrego umierania). Dzięki literaturze starano się radzić sobie na różne sposoby z wizją nieuchronności śmierci i faktu, że dotyka ona każdego w określonym czasie jego życia.
Ćwiczenie 2.
256Ćwiczenie 3.
256