Mikroskop elektronowy to zaawansowane urządzenie, które pozwala na uzyskanie znacznie większego powiększenia niż tradycyjne mikroskopy optyczne. Działa on na zasadzie używania wiązki elektronów zamiast światła widzialnego, do uzyskania obrazu.
Podstawowym parametrem mikroskopu jest zdolność rozdzielcza, opisująca rozmiar najmniejszych szczegółów rozróżnialnych w badanej próbce. Zdolność ta jest ograniczana przez dyfrakcję promieni tworzących obraz. Nie można obserwować obiektu mniejszego niż długość fali światła. W 1924 roku Louis de Broglie zaproponował hipotezę, według której cząstki elementarne mają dwoistą naturę, czyli zachowują się jak cząstka, a zarazem jak fala, której długość zależy od pędu tej cząstki. Skoro nawet najmniejsze cząstki elementarne mają pęd znacznie większy od fotonu zaczęto zastanawiać się nad wykorzystywaniem w mikroskopii elektronów.
Efektem taki rozmyślań jest właśnie mikroskop elektronowy, który oświetla badane ciało właśnie elektronami i pozwala na zbadanie struktury materii na poziomie atomowym.
Budowa mikroskopu zawarta jest w kolumnie mikroskopu. Zawiera ona działo elektronowe wytwarzające wiązkę elektronów, które zostają rozpędzone pomiędzy katodą i anodą. Zwiększenie napięcia między nimi pozwala na skrócenie długości fali i obserwację mniejszych elementów. Zamiast soczewek w mikroskopie stosuje się cewki ogniskujące wytwarzające odpowiednio ukształtowane pole magnetyczne zmieniające bieg elektronów. Wiązka elektronów po przejściu przez preparat, może być kształtowana za pomocą układu obiektyw-okular, których funkcję w tym przypadku pełnią cewki wpływające na tor przemieszczania się elektronów. Następnie wiązka trafia na detektor i tworzy na nim obraz.
W prezentacji warto załączyć grafiki przedstawiające schematy budowy mikroskopu elektronowegoi wspomnieć o jego zastosowaniach.