Humanizm renesansowy jest to prąd umysłowy zapoczątkowany w XIV w. we Włoszech. Rozwinął się w XV–XVI wieku. Cechował się wzrostem zainteresowania człowiekiem jako indywidualną jednostką, a także jego miejscem w społeczeństwie i w przyrodzie. Głównym celem humanizmu było odrodzenie dziedzictwa antyku, przede wszystkim jego wartości, filozofii i sztuki.
Myśl humanistyczna, charakterystyczna dla tej epoki, interesowała się głównie ludzką naturą. Uważano, że ideałem jest ten, kto ma wszechstronne wykształcenie, jest inteligentny, przedsiębiorczy, decyduje o swoim losie, rozwija swoje talenty i ma liczne zainteresowania. Twierdzono, że rzeczy wielkie można osiągnąć jedynie przez trud i twórczą pracę.
Humaniści krytykowali średniowieczne normy społeczne i autorytety oraz instytucję Kościoła. Wierzyli, że ludzkie dążenia powinny koncentrować się nie tylko na zbawieniu, ale i na życiu doczesnym.
