Synonimy: zaduma, nostalgia, przygnębienie, smutek, apatia, otępienie, zniechęcenie, stan depresyjny.
Moim zdaniem stan bohatera wiersza najlepiej oddaje słowo przygnębienie, które oznacza głębokie zasmucenie kogoś, spadek nastroju spowodowany kłopotami. Słowo to składa się z przedrostka „przy” oraz „gnębienie”. Gnębienie kojarzy mi się z długotrwałym wpływem na kogoś powodującym smutek, co wzmocnione zostaje przedrostkiem. Bohater wiersza znajduje się w długotrwałym smutku, który spowodowany jest czynnikami zewnętrznymi (upadek wartości, panujący nastrój pesymizmu), co powoduje jego przygnębienie.
Wiersz Koniec wieku XIX wpisuje się pesymizm końca wieku, gdyż w nieprzyjaznych obrazach rysuje teraźniejszość oraz wizję przeszłości. Od utworu bije nastrój bezradności, bezsensu oraz brak poczucia bezpieczeństwa.