Przyczyną zjawiska była ustawa z 2 czerwca 1947 r., która rzekomo miała zlikwidować drożyznę i nadmierne zyski jednostek handlujących, co doprowadziło do wzrostu roli państwa na rynku i likwidacji prywatnych punktów sprzedaży oraz banków. Stworzono monopol nad handlem i regulacją cen towarów pod kontrolą partii. W ten sposób władza mogła za pomocą handlu wspierać swoją propagandę i działalność.
Władze propagowały nowe zasady gospodarowania i centralnej kontroli poprzez kampanie propagandowe. Mówiono, że „bitwie o handel” jest konieczna dla walki z spekulacją i tzw. wysokimi cenami i nierównościami społecznymi.