| Piotr Skarga | Józef Piłsudski | Obrona Sokratesa | |
| powtórzenia | wyraz „matka” w różnych formach, wyraz „gdy” w ostatnim akapicie | „idzie” w przedostatnim akapicie przemówienia | wyraz „gdybym” w trzeciej linijce tekstu, wyraz „ani” w trzecim zdaniu przemówienia |
| wykrzyknienia | Przezacni Panowie | obywatele | |
| porównania | Słowacki, jak żywa prawda życia, jest między nami; Idzie, jako Król Duch; Powtarzamy jego słowa, jak gdyby był żywą istotą | ||
| metafory | metafora ojczyzny jako matki, jako okrętu | o śmierci, wszechwładnej pani wszystkiego; idzie między Władysławy i Zygmunty, idzie między Jany i Bolesławy | wolę zginąć po takiej obronie, niże tamtym sposobem żyć; zbrodnia biegnie prędzej niż śmierć |
| hiperbole | Przezacni, | ||
| cytaty | „Kto zdrowie swoje miłuje, traci je, a kto je traci, znajduje je” |
Przemówienie to monolog, który w formie mówionej jest kierowany do słuchaczy. Zawiera apostrofy oraz inne środki poetyckie i retoryczne. Retoryka to sztuka wymowy, która obejmuje umiejętność doboru słów, konstrukcji zdań, stosowania argumentacji. Zainteresowaniu odbiorcy i wzbudzeniu jego emocji służy zastosowanie odpowiednich środków retorycznych, znanych też z utworów poetyckich.
A. Powtórzenie to figura stylistyczna, która polega na celowym. kilkukrotnym użyciu jednego elementu tekstu.
B. Wykrzyknienie to figura stylistyczna, która polega na użyciu zdania zakończonego wykrzyknikiem lub wołacza. Ma mniej lub bardziej sprecyzowanego adresata.
C. Porównanie to zestawienie ze sobą co najmniej dwóch elementów na zasadzie podobieństwa ich cechy, np. ciężki jak głaz.
D. Metafora to zestawienie wyrazów w taki sposób, aby w niedosłowny sposób przekazywały one ukryty sens sformułowania. W konstrukcji i zamierzeniu jest podobna do związku frazeologicznego.
E. Hiperbola to celowe uwypuklenie, przejaskrawienie jakiegoś zjawiska czy cechy, aby podkreślić oczywistość jego występowania.
F. Cytat to przywołanie wypowiedzi autorstwa innej osoby w swojej wypowiedzi lub samodzielnie funkcjonująca, utarta sentencja o określonym w języku znaczeniu i określonej konwencji wykorzystania.