W tym zadaniu musisz wymienić i opisać archetypy, które są obecne w literaturze antycznej.
Najbardziej znane archetypy, wywodzące się z literatury greckiej i rzymskiej:
– archetyp buntownika – Był nim Prometeusz, bohater mitologii greckiej. Stworzyciel człowieka, którego ulepił z gliny pomieszanej ze łzami. Chcąc podarować ludziom ciepło i możliwość obrony przed niebezpieczeństwem, Prometeusz dopuścił się kradzieży ognia od bogów, co stanowiło przejaw jego buntu, wobec ich wyższości. W ten sposób bohater zesłał na siebie gniew Zeusa, który ukarał go przykuciem do skał Kaukazu, gdzie każdego dnia sęp wyjadał wątrobę tytana, która wciąż odrastała. Historia tej postaci była źródłem powstania pojęcia prometeizm, używanego i omawianego przez wielu późniejszych i współczesnych twórców. Prometeizm określany jest jako postawa, która cechuje się poświęceniem w imię dobra innych i buntem, przeciwko siłom wyższym.
– archetyp matki – W literaturze antycznej jest nim Demeter, bohaterka mitologii greckiej – mitu o Demeter i Korze. Kobieta była boginią urodzaju i rolnictwa. Jej rozłąka z córką, która część miesięcy w roku spędzała w Hadesie, powodowała u bogini rozpacz, która odzwierciedlała się panującą na ziemi zimą i jesienią – miesiącami braki obfitości i urodzaju. Kiedy matka i córka ponownie się łączyły, Demeter odzyskiwała radość, która skutkowała istnieniem wiosny i lata, miesięcy sprzyjających rolnictwu i uprawom. Bogini ta stanowi przykład kochającej matki, która jest w stanie oddać wszystko, dla dobra swojego dziecka i bardzo cierpi, kiedy dzieje mu się jakakolwiek krzywda.
– archetyp poety – W literaturze starożytnej jest nim Orfeusz. Był on śpiewakiem i artystą muzycznym, który słynął ze swoich umiejętności i zamiłowania do sztuki. Dzięki sile swojej muzyki miał możliwość odzyskania swojej zmarłej ukochanej – Eurydyki i wybawienia jej od przebywania w świecie podziemi. Ostatecznie tego nie dokonał, jednak jego postawa wciąż stanowi symbol siły muzyki, a także poświęcenia w imię miłości.
– archetyp lojalności – Jedną z najbardziej lojalnych i oddanych postaci w literaturze Antyku jest Penelopa – żona Odyseusza, który po zakończonej wojnie trojańskiej wracał do rodzinnego domu przez wiele lat, a pomimo tego, Penelopa nie straciła wiary w jego bezpieczny powrót i nie dopuściła się zdrady. Była wierna swojej miłości i oddana przywiązaniu do męża.
– archetyp wojownika – Najbardziej słynnym wojownikiem antycznym był Achilles, rycerz Achajów, walczący w wojnie trojańskiej, w czasie oblężenia miasta. Jego słynne starcie z Hektorem, opisane w „Iliadzie” stanowi symbol walki, oddania wewnętrznym wartościom i umiejętności wojennych.
Literatura antyczna zawiera w sobie wiele archetypów, czyli pierwotnych wzorców, wykreowanych np. w dziełach starożytnych. Wiążą się one z działaniami, przekonaniami i umiejętnościami bohaterów, którzy stanowią uosobienia konkretnych cech i postaw, wykorzystywanych poprzez późniejszych i współczesnych autorów.
Ćwiczenie 2.
167Ćwiczenie 3.
167Ćwiczenie 9.
179Ćwiczenie 14.
179Ćwiczenie 2.
203Ćwiczenie 3.
203Ćwiczenie 3.
205