Przyczynami kryzysu gospodarczego w Rzeczpospolitej w XVII wieku były zniszczenia wojenne, zmniejszenie się zapotrzebowania na artykuły rolne na Zachodzie oraz spadek cen polskich produktów. Ważnym powodem było zmniejszenie się wydajności gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej, czego przyczyną było rolnictwo na nieużytkach i gruntach gorszej jakości, wysoka eksploatacja lepszych ziem, słabe nawożenie oraz mała ilość i niedostateczna jakość narzędzi rolniczych. Pogorszyła się sytuacja ekonomiczna chłopów w wyniku działań szlachty, która zwiększyła wymiar pańszczyzny i wykorzystywała monopole, zwłaszcza na alkohol. Dodatkowo chłopstwo musiało płacić wysokie podatki na wojsko i dziesięcinę dla Kościoła, dodatkowo tracili gospodarstwa i dorobek w wyniku wojny.
