W Królestwie Polskim oraz w trzech zaborach najważniejsze instytucje polskiego życia kulturalnego i naukowego to: Akademia Krakowska, Biblioteka Załuskich, Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych oraz Teatr Wielki w Warszawie.
Akademia Krakowska, założona w 1364 roku, była jedną z najstarszych uczelni w Europie Środkowej. W okresie zaborów szkoła ta była zamknięta przez władze austriackie, a następnie zlikwidowana przez władze rosyjskie.
Biblioteka Załuskich, założona w 1747 roku przez braci Józefa i Andrzeja Załuskich, była jedną z największych bibliotek w Polsce. Kolekcja biblioteki została rozproszona po III rozbiorze Polski.
Towarzystwo Przyjaciół Nauk, założone w 1800 roku, miało na celu rozwijanie nauki i kultury w Polsce. Organizowało ono m.in. wykłady i konferencje, a także prowadziło badania naukowe. Towarzystwo działało do czasu powstania styczniowego, po czym zostało zlikwidowane przez władze rosyjskie.
Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", założone w 1867 roku, miało na celu rozwijanie kultury fizycznej Polaków. Organizowało ono m.in. zajęcia gimnastyczne i sportowe, a także propagowało patriotyzm. Towarzystwo działało w całej Polsce, również po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku.
Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, założone w 1860 roku, miało na celu rozwijanie sztuki w Polsce. Organizowało ono m.in. wystawy sztuki, konkursy i nagrody artystyczne. Towarzystwo działało w Warszawie i innych miastach Królestwa Polskiego.
Teatr Wielki w Warszawie, założony w 1833 roku, był jednym z najważniejszych teatrów w Polsce. W okresie zaborów teatr ten był narzędziem walki zaborców z polską kulturą i był wielokrotnie zamykany przez władze. Teatr Wielki działa do dzisiaj jako Narodowy Teatr Opera i Balet im. W. Moniuszki w Warszawie.