Stefan Żeromski komentuje społeczeństwo polskie pokazując Szymona Winrycha – bohater mówi, że porażką są niskie morale Polaków, którzy w obliczu klęski powstania godzą się na postawę ugodową wobec zaborcy. Społeczeństwo polskie stchórzyło, jawi się jako jednostki, które mają niskie poczucie odpowiedzialności. U Stanisława Wyspiańskiego społeczeństwo nie jest jeszcze gotowe na powstanie, zawodzi w najważniejszym momencie (zaniechanie działań przez Gospodarza, zgubienie złotego rogu przez Jaśka; zawodzą przywódcy podczas powstania listopadowego). Jednak jest przebłysk nadziei, którą wyrażają symbole Chochoła oraz ziarna znajdującego się pod ziemią.
Młoda Polska to epoka, której ramy czasowe są umowę określane na lata ok. 1980-1918. Jest to nazwa wymyślona przez twórców epoki na wzór ówczesnych trendów (np. Młode Niemcy), po raz pierwszy pojawiła się w cyklu artykułów Artura Górskiego publikowanych w krakowskim „Życiu”. Młoda Polska wpisuje się w ramy europejskiego modernizmu, który trwał od drugiej połowy XIX wieku do początków wieku XX. Modernizm z francuskiego znaczy nowoczesny.