Relacje między kozakami a polską szlachtą, która sprawowała kontrolę nad Rzecząpospolitą, nie były zawsze harmonijne. Kozacy często skarżyli się na ucisk i nadużycia ze strony szlachty, w tym na wysokie podatki, brak praw, nadużycia wojskowe i konflikty z lokalnymi magnatami. Kozacy byli przez Rzeczpospolitą zatrudnieni jako "straż graniczna" na południu. Mieli oni chronić południową granicę przed Tatarami. Byli wykorzystywani przez Rzeczpospolitą do trudnych zadań i często polska szlachta nie zachowywała się wobec nich odpowiednio.
Kozacy cieszyli się pewnym stopniem autonomii w swoim regionie i często pełnili funkcje obronne oraz uczestniczyli w ekspedycjach militarnych przeciwko najazdom tatarskim i rosyjskim. Byli organizowani w tzw. register (rejestr), który stanowił oddziały kozackie podporządkowane lokalnym hetmanom.