Źrenica zwęża się lub rozszerza w zależności od natężenia światła, przez co reguluje ilość światła docierającą do wnętrza oka. W jasnym świetle dochodzi do skurczu mięśni tęczówki, przez co źrenica staje się bardzo mała, a ilość światła wnikającego do oka zostaje ograniczona. W ciemności dochodzi do rozkurczu mięśni tęczówki, przez co źrenica rozszerza się, a ilość światła wnikającego do oka zwiększa się.
Mięśnie zawarte w tęczówce odpowiadają za rozszerzanie i zwężanie otworu źrenicy. Reagowanie źrenic na zmianę natężenia światła jest odruchem bezwarunkowym – jest niezależne od woli człowieka. Źrenice reagują także na stany emocjonalne – rozszerzają się pod wpływem dobrego nastroju oraz dużych emocji (np. miłość, strach), a kurczą pod wpływem złego nastroju.