Polacy walczyli zbrojnie (organizując powstania w czasie zaborów, takie jak np. powstanie styczniowe czy listopadowe; po 1914 ponownie organizując powstania – np. wielkopolskie oraz śląskie, oraz prowadząc wojny – np. z bolszewikami w latach 1919-1921), lecz nie lekceważyli także roli dyplomacji (Komitet Narodowy Polski przyczynił się do umocnienia pozycji Polaków wśród zwycięzców I wojny światowej oraz umożliwił udział polskiej delegacji w obradach wersalskich). W trakcie I wojny światowej po stronie Niemiec i Austro-Węgier walczyły również Legiony Polskie, których jednym z dowódców był Piłsudski. Przyszły marszałek miał nadzieję na to, iż u boku zachodnich sojuszników uda się wywalczyć powstanie niepodległego państwa polskiego. Z inicjatywy Dmowskiego oraz KNP we Francji powstała także Armia Polska, nazywana Błękitną Armią. Składała się ona z ochotników, którzy walczyli pod dowództwem Józefa Hellera u boku państw Ententy w trakcie I wojny światowej.
Polacy dbali także o swoją tradycję, historię, kulturę i pamięć o swojej tożsamości narodowej w czasie walk. Kiedy Polska nie gościła na mapie świata, wielu artystów prężnie działało, tworząc powieści, wiersze czy muzykę, wyrażające tęsknotę ze niepodległą ojczyzną oraz chęć jej odzyskania (np. dzieła Adama Mickiewicza czy Fryderyka Chopina).