Car doprowadził do reformy funkcjonowania kościoła prawosławnego w Rosji – nie powołując patriarchy moskiewskiego obniżył jego prestiż, następnie zwołując Najświętszy Synod, który był mu bezpośrednio podporządkowany. Ponadto, w państwie Piotra Wielkiego panowała tolerancja religijna wobec protestantów.
Prawosławie jest ważną częścią państwowej ideologii rosyjskiej – Rosja chciała dążyć do przejęcia tytułu „Trzeciego Rzymu“ i bycia postrzeganym jako przywódca prawosławia już od czasu upadku Konstantynopola.