Znaczenie tezy Grażyny Borkowskiej:
– pojednanie, miłość i braterstwa umożliwiają dokonanie się odrodzenia – wewnętrzna zmiana bohaterów, przewartościowanie;
– pamięć o przeszłość pomaga odmienić rzeczywistość – zjednoczenie społeczeństwa.
W „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej dochodzi do odrodzenia społeczności dzięki miłości oraz zmartwychwstaniu idei braterstwa. Społeczność jednoczy się ze sobą, aby działać we wspólnym celu – podobnie jak kiedyś powstańcy pochowani w Mogile walczyli ramię w ramię bez względu na swój status społeczny.