Funkcja toposu theatrum mundi w „Lalce” Prusa:
– przedstawienie bohaterów jako marionetek połączonych ze sobą współzależnością;
– zachowanie bohaterów uzależnione od konwenansów i zasad społecznych;
– porównanie ludzi do lalek – mają cel, czemuś służą, do czegoś dążą;
– działanie ludzi zgodnie z ich predyspozycjami;
– determinowanie zachowania Wokulskiego przez Izabelę;
– granie obcej roli w celu dopasowania się do oczekiwań społecznych;
– odzwierciedlenie teatru przez życie arystokracji – puste marionetki, które nic nie mogą zdziałać.
Theatrum mundi to topos, który przedstawia świat jako scenę. Żyjący na nim ludzie odkrywają przedstawienie. Ich role są z góry określone przez Boga, który jest reżyserem i sędzią. Topos ten wskazuje na marność i kruchość ludzkiego życia, które jest zależne od siły wyższej.