| Rodzaje stylizacji językowej | Charakterystyka | Funkcje |
| archaizacja | – wyrazy i wyrażenia, które wyszły już z użycia;– archaizmy fleksyjne;– konstrukcje składniowe z minionych epok; | – odtworzenie realiów konkretnej epoki;– ukazanie w sposób wiarygodny bohatera i jego środowiska;– stworzenie konkretnego nastroju i atmosfery;– zaprezentowanie kolorytu lokalnego;– wywołanie efektu komicznego;– ukazanie realiów życia konkretnej grupy społecznej. |
| dialektyzacja (stylizacja gwarowa) | – elementy gwary i dialektu;– zmiany leksykalne, fleksyjne i fonetyczne; | |
| kolokwializacja (stylizacja potoczna) | – wulgaryzmy;– nacechowane emocjonalnie słownictwo;– wyrazy potoczne;– krótkie zdania; | |
| stylizacja środowiskowa | – żargon;– slang;– określona frazeologia; | |
| stylizacja mityczna (mitologiczna) | – nadawanie rzeczywistości cech mitycznych i uniwersalnych sensów;– elementy baśniowe;– uduchowiona jednostka; | |
| stylizacja biblijna | – słownictwo i frazeologia biblijna;– inwersje;– metafory;– alegorie;– symbolika;– paralelizmy składniowe;– zdania złożone współrzędnie;– wyliczenia; | |
| stylizacja literacka | – nawiązanie do konkretnego twórcy lub prądu literackiego;– pastisz;– parodia– trawestacja; |
Archaizacja wykorzystuje słownictwo dawne i przestarzałe, charakterystyczne dla konkretnych epok.
Dialektyzacja wykorzystuje gwarę oraz dialekt, czyli język ludności wiejskiej charakterystyczny dla jakiegoś regiony, np. gwara góralska
Kolokwializacja używa potocznego języka i wyrażeń, również wulgaryzmów.
Stylizacja środowiskowa wykorzystuje żargon, czyli język i słownictwo typowe dla konkretnej grupy społecznej, np. zawodowej.
Stylizacja mityczna naśladuje cechy opowieści mitycznej przez kreację postaci i kreację świata przedstawionego.
Stylizacja biblijna polega na naśladowaniu w warstwie językowej stylu Biblijnego.
Stylizacja literacka polega na celowym naśladowaniu stylu konkretnego twórcy lub prądu literackiego. Może wyostrzać naśladowany styl, wyśmiewać go lub parodiować.