Zmiany cywilizacyjne i społeczne, które nastąpiły w 2. poł. XIX w.:
– rozwój, nauki, techniki i przemysłu;
– urbanizacja;
– upadek feudalizmu;
– początek kapitalizmu;
– wykształcenie się burżuazji i proletariatu;
– migracja ludzi z wsi do miast;
– powstanie ruchu robotniczego.
Rozwój nauki, techniki i przemysłu przyczynił się do urbanizacji. Feudalizm został zastąpiony przez kapitalizm, a w rezultacie powstał podział społeczny na burżuazję i proletariat oraz ruch robotniczy. Miasta się rozrastały, co powodowało migrację ludności wiejskiej do miast.