Mydło jest solą kwasów tłuszczowych, zwykle sodową lub potasową.
Cząsteczka mydła ma dwie różne części: hydrofobową (lipofilową), czyli długi łańcuch węglowodorowy, który rozpuszcza się w tłuszczach i olejach, oraz hydrofilową (polarną), czyli jonową grupę karboksylową (COO-), która rozpuszcza się w wodzie.
Dzięki takiej budowie mydło jest środkiem powierzchniowo czynnym – może obniżać napięcie powierzchniowe wody i łączyć fazy nierozpuszczalne w wodzie. Cząsteczki mydła tworzą micelle, w których hydrofobowe ogony otaczają brud lub tłuszcz, a hydrofilowe główki zwracają się ku wodzie. W ten sposób mydło umożliwia emulgowanie tłuszczów i usuwanie brudu z powierzchni, co jest podstawą jego działania w praniu i myciu.
