| Stanisław Wokulski jako romantyk | Stanisław Wokulski jako pozytywista |
| – bywa porywczy i szalony w swoich działaniach;– walczył w powstaniu;– często zmienia plany;– wierzy w miłość;– uczucie do Izabeli jest źródłem sprzecznych emocji;– wielbi Izabelę niczym bóstwo. | – zainteresowany nauką;– ciężko pracuje;– rozwija swój interes i sklep;– działa konsekwentnie i uparcie;– w praktyce realizuje pracę organiczną. |
Bohater romantyczny:
– indywidualista, samotnik;
– idealista;
– bogate życie duchowe;
– bunt przeciwko normom;
– inteligentny;
– wrażliwy;
– emocjonalny;
– nieszczęśliwie zakochany;
– niedojrzały emocjonalnie;
– przemiana wewnętrzna;
– cierpienie i tragizm egzystencjalny;
– tragiczna śmierć.
Bohater pozytywistyczny:
– przeciętna jednostka;
– nie ulega ekstazie i szaleństwu emocji (w tym miłości);
– realista;
– kultywuje wiedzę, rozum i naukę;
– realizuje hasła pozytywistyczne: organicyzm, praca u podstaw, utylitaryzm;
– dąży do rozwoju;
– działa na rzecz poprawy sytuacji społeczeństwa.