| Wiara w pracę jako nośnik wyższych wartości | |
| Sytuacje | – Wokulski pracuje od lat młodzieńczych;– pomoc potrzebującym przez Wokulskiego;– stworzenie wzorowego gospodarstwa przez Zasławką; |
| Wydarzenia | – pomnożenie majątku przez Wokulskiego dzięki ciężkiej pracy (wojna rosyjsko–turecka);– założenie spółki do handlu ze Wschodem przez Wokulskiego;– pomoc udzielona Wysockiego, Węgiełkowi i Mariannie przez Wokulskiego;– stworzenie godnych warunków pracy i dbanie o zdrowie pracowników przez Zasławską; |
| Postacie | – Stanisław Wokulski;– prezesowa Zasławska; |
Pozytywistyczna wiara w pracę jako nośnik wyższych wartości pozwalała poprawić nie tylko los jednostki, ale przede wszystkim ogółu. Wiąże się z nią praca u podstaw i praca organiczna. Praca u podstaw polega na poprawie warunków życia najuboższych. Praca organiczna zakłada, że społeczeństwo jest żywym organizmem – wszystkie jednostki i warstwy społeczne muszą ze sobą współpracować w celu rozwoju całości społeczeństwa. W „Lalce” w wartość pracy wierzę takie postacie jak Wokulski i Zasławska – świadczy o tym ich zachowanie oraz podejmowane decyzje.