| Koniec idealistów | Postrzeganie idealistów przez otoczenie |
| – konieczność skonfrontowania wyznawanych poglądów z rzeczywistością;– bolesne uświadomienie o kierowaniu się złudzeniami;– Wokulski zrozumiał, że Izabela nie jest idealna;– Rzecki umiera w samotności jako ostatni romantyk. | – pobłażanie;– lekceważenie;– wyśmiewanie;– niezrozumienie. |
Z omawianych fragmentów tekstu wynika, że indywidualiści są skazani na porażkę, życie w niezrozumieniu oraz śmierć w samotności. Otoczenie postrzega ich z pobłażaniem i lekceważeniem. Idealiści są niekiedy wyśmiewani za swoje przekonania, które nie są rozumiane przez otoczenie.