| Wokulski romantyk | Wokulski pozytywista | |
| wydarzenia z życia Wokulskiego | – udział w powstaniu styczniowym;– miłość do Izabeli;– dążenie do ideału miłości;– nieszczęśliwe i tragiczne zakończenie miłości;– próba samobójcza; | – podjęcie nauki;– prowadzenie sklepu;– małżeństwo z Minclową;– interesy przy dostawach wojennych;– zdobywanie Izabeli – myślenie ekonomiczne;– udział w naukowych projektach;– działalność filantropijna i społeczna;– założenie spółki do handlu ze Wschodem;– poznanie profesora Geista i Ochockiego;– przyjaźnił się z Żydami (doktor Szuman, Szlangbaum); |
| zachowania, postawy i wybory Wokulskiego | – zapalczywość;– porywczość;– kierowanie się emocjami;– gwałtowność;– przemiana wewnętrzna;– duma;– tajemniczość;– wyobcowanie;– wrażliwość;– upór;– samotność;– indywidualizm; | – pragnienie wiedzy;– szacunek do pracy;– pomoc innym;– szacunek do pracy;– przedsiębiorczość;– niezależność;– ambicja;– pracowitość;– filantropia;– emancypacja kobiet;– praca u podstaw;– praca organiczna;– asymilacja mniejszości narodowych; |
Bohater romantyczny:
– indywidualista, samotnik;
– idealista;
– bogate życie duchowe;
– bunt przeciwko normom;
– inteligentny;
– wrażliwy;
– emocjonalny;
– nieszczęśliwie zakochany;
– niedojrzały emocjonalnie;
– przemiana wewnętrzna;
– cierpienie i tragizm egzystencjalny;
– tragiczna śmierć.
Bohater pozytywistyczny:
– przeciętna jednostka;
– nie ulega ekstazie i szaleństwu emocji (w tym miłości);
– realista;
– kultywuje wiedzę, rozum i naukę;
– realizuje hasła pozytywistyczne: organicyzm, praca u podstaw, utylitaryzm;
– dąży do rozwoju;
– działa na rzecz poprawy sytuacji społeczeństwa.